Przedawnienie długów oznacza, że po upływie określonego czasu wierzyciel traci możliwość przymusowego dochodzenia swojego roszczenia na drodze sądowej. Oznacza to, że choć dług nadal istnieje, dłużnik może skutecznie uchylić się od jego zapłaty, powołując się na zarzut przedawnienia. Instytucja ta ma na celu zapewnienie pewności obrotu prawnego i zapobieganie sytuacjom, w których wierzyciel przez wiele lat zwleka z egzekwowaniem swoich należności.
Ogólne zasady przedawnienia
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, podstawowy termin przedawnienia wynosi 6 lat. Jednak w przypadku roszczeń o świadczenia okresowe (np. czynsz, odsetki) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin ten wynosi 3 lata. Ważne jest, że przedawnienie nie biegnie w nieskończoność, a jego bieg może zostać przerwany przez określone czynności.
Jakie zmiany wprowadziły przepisy z 2018 roku?
Przełomowe zmiany w zakresie przedawnienia długów wprowadziła nowelizacja Kodeksu cywilnego z 9 lipca 2018 roku. Skrócono wówczas ogólny termin przedawnienia z 10 do 6 lat, co miało istotny wpływ na wiele spraw sądowych i egzekucyjnych. Ponadto wprowadzono zasadę, że koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin ten jest krótszy niż dwa lata. Oznacza to, że jeśli dług przedawnia się np. 15 marca 2024 roku, faktyczne zakończenie możliwości dochodzenia roszczenia przypadnie na 31 grudnia tego samego roku.
Co przedawnia się po roku?
W przypadku umów transportowych, przedawnienie faktur następuje po upływie roku od dnia wymagalności roszczenia, co oznacza, że roszczenia związane z tymi umowami przedawniają się po 12 miesiącach. Warto jednak pamiętać, że termin przedawnienia nie jest związany z końcem roku kalendarzowego. Zamiast tego liczy się dokładny dzień, w którym roszczenie stało się wymagalne. Oznacza to, że jeśli umowa została zawarta 20 czerwca 2024 roku, termin przedawnienia upłynie 20 czerwca 2025 roku, a nie 31 grudnia 2025. W związku z tym, przedsiębiorcy powinni dokładnie śledzić terminy wymagalności swoich roszczeń, aby uniknąć ich przedawnienia.
Co przedawnia się po 2 latach?
Terminy przedawnienia roszczeń – zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego – wynoszą co do zasady 6 lat (dla roszczeń niezwiązanych z działalnością gospodarczą) albo 3 lata (dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i dla roszczeń o świadczenia okresowe). Przepisy szczególne mogą jednak przewidywać inne terminy przedawnienia roszczeń. Po 2 latach przedawniają się np. roszczenia wynikające z umowy sprzedaży zawartej przez przedsiębiorcę (w przypadku nieopłaconej faktury), umowy o dzieło, umowy zlecenia oraz świadczenia usług telekomunikacyjnych, obowiązują określone terminy przedawnienia.
Co przedawnia się po 3 latach?
Po 3 latach przedawniają się roszczenia związane z działalnością gospodarczą (a zatem przede wszystkim roszczenia między przedsiębiorcami) oraz roszczenia o świadczenia okresowe (np. roszczenie o zapłatę zaległego czynszu najmu lokalu). Co istotne, każdorazowo termin przedawnienia należy liczyć od daty wymagalności, a zatem najczęściej od dnia następującego po terminie zapłaty.
Kiedy terminy przedawnienia mogą się zmieniać?
W praktyce istnieje wiele sytuacji, w których bieg przedawnienia ulega zawieszeniu lub przerwaniu. Do najczęstszych należą:
- Złożenie pozwu do sądu przez wierzyciela.
- Uznanie długu przez dłużnika (np. poprzez podpisanie ugody lub częściową spłatę).
- Podjęcie przez wierzyciela działań zmierzających do egzekucji roszczenia, np. skierowanie sprawy do komornika.
- Zawieszenie biegu przedawnienia:
- Jeśli wierzyciel nie może dochodzić roszczenia z powodu siły wyższej.
- W przypadku długów wobec dzieci (np. alimenty) bieg przedawnienia jest zawieszony do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- Jeśli wierzyciel nie może dochodzić roszczenia z powodu siły wyższej.
- W przypadku długów wobec dzieci (np. alimenty) bieg przedawnienia jest zawieszony do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Po przerwaniu biegu przedawnienia termin rozpoczyna się od nowa.
Case study: Nie czekaj na utratę pieniędzy z faktur
To, że kontrahenci długo nie płacą, nie oznacza, że przedsiębiorcy mają czekać z założonymi rękami. Do działania powinna ich zmobilizować wizja utraty pieniędzy z wystawionych faktur. Zgodnie z przepisami prawa dokumenty księgowe mają swoje terminy przedawnienia. Według przepisów Kodeksu Cywilnego faktury wystawione za sprzedaż towarów lub usług przedawniają się z upływem 2 lat, liczonych do końca roku kalendarzowego. Wyjątek stanowi branża transportowa – tak jak pisaliśmy wcześniej, gdzie okres ten jest krótszy i wynosi rok. Jeśli usługa obejmowała transport międzynarodowy, czas nieco się wydłuża – do roku i trzech miesięcy.
Przykład: Firma X sprzedała towar 10 czerwca 2022 r., a termin wymagalności zapłaty przypadał 10 lipca. Przelew nie wpłynął jednak na konto. Dług za fakturę przedawni się z końcem 2024 r.
Przedawnienie za fakturę nie oznacza, że dług znika, lecz nie da go dochodzić przed sądem. Jednak im szybciej przystąpi się do windykacji należności, tym większa szansa na odzyskanie pieniędzy. Badania pokazują, ze największe szanse na odzyskanie długu są w pierwszych 3 miesiącach, jednak zawsze warto starać się wyegzekwować należność.
Dlatego tak ważne jest, aby przedsiębiorcy efektywnie wykorzystali czas, jaki pozostał do końca roku, zrobili przegląd niezapłaconych faktur i jak najszybciej podjęli działania windykacyjne. Zlecenie należności do odzyskania przez wyspecjalizowaną firmę jest bardzo proste i nie wymaga zaangażowania przedsiębiorców.
Co oznacza przedawnienie dla dłużnika i wierzyciela?
Dla dłużnika upływ terminu przedawnienia oznacza, że wierzyciel traci prawo do dochodzenia roszczenia na drodze sądowej. Nie oznacza to jednak, że dług przestaje istnieć. Wierzyciel wciąż może prosić o jego spłatę, ale dłużnik może odmówić, powołując się na przedawnienie.
Dla wierzyciela istotne jest, aby pilnować terminów przedawnienia. Po ich upływie możliwść egzekwowania długu znacznie się zmniejsza. Dlatego ważne jest podejmowanie działań przerywających bieg przedawnienia, takich jak wniesienie pozwu czy zawarcie ugody.
Nie czekaj na przedawnienie – podejmij działanie już teraz!
Jeśli masz problem z niezapłaconymi fakturami, to ostatni dzwonek, aby je odzyskać. Skontaktuj się z liderami windykacji – Kancelaria Prawna Inkaso WEC S.A. zapewnia profesjonalną obsługę bez kosztów wstępnych. Pobieramy prowizję jedynie od odzyskanych należności.
Liczby mówią same za siebie:
- Ponad 240 mln złotych w obsłudze należności.
- Skutecznie działamy już od 1995 roku.
Nie ryzykuj utraty swoich pieniędzy – sprawdź, jak możemy Ci pomóc, i odzyskaj należności bez zbędnych formalności! Zgłoś się tutaj, lub zadzwoń po więcej informacji.