Zmiany w prawie upadłościowym z korzyścią dla dłużnika

W dniu 6 września 2019 r. Prezydent RP podpisał nowelizację prawa upadłościowego tj. ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1802). Przyjęta nowelizacja wprowadziła szereg zmian w ustawie z uwagi na dużą liczbę spraw upadłościowych złożonych przez byłych przedsiębiorców, korzystających z postępowania przewidzianego dla konsumentów. Obecnie osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą zobowiązana jest ogłosić upadłość jako przedsiębiorca, a następnie jako osoba fizyczna tzw. upadłość konsumencka. Był to tryb sformalizowany i kosztowny.

Nowelizacja wprowadza szereg udogodnień, jednakże tylko dla dłużników. Przede wszystkim, uchylono w art. 2 prawa upadłościowego ust. 1 a („Postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych, o których mowa w art. 5 [o przedsiębiorcach], należy prowadzić również tak, aby rzetelny dłużnik uzyskał możliwość oddłużenia.”). Ponad to, nowe brzmienie otrzymał art. 2 ust. 2 ustawy: „Postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym”. Do tej pory, przepis ten odnosił się do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Nowelizacja spowodowała niemalże ujednolicenie sytuacji prawnej osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą z osobą nieprowadzącą takiej działalności na gruncie prawa upadłościowego (str. 4 z uzasadnienia do ustawy). Po wejściu w życie zmian, przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą podlegającą wpisowi do rejestru przedsiębiorców nie będą musieli stosować się do sformalizowanych procedur, a z pewnością będą korzystać z odformalizowanej ścieżki, ze szkoda dla wierzycieli.

Przepisy odnoszące się do upadłości konsumenckiej będzie można stosować również do osób, które zakończyły działalność gospodarczą bez oczekiwania upływu jednego roku od zakończenia działalności, niezależnie od tego, czy sąd prowadzi postępowanie wobec przedsiębiorcy, byłego przedsiębiorcy czy też osoby fizycznej, która nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej.

Ustawodawca zakłada, że wprowadzane zmiany urzeczywistniają zasadę optymalizacji postępowania polegającą na tym, iż postępowanie powinno być prowadzone w taki sposób, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, zaś – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane. Po wejściu w życie zmian odpadnie wiele ograniczeń, jakie w chwili obecnej występują, a dotyczą upadłego przedsiębiorcy. Ograniczenia wpłyną przede wszystkim na możliwość zaspokojenia roszczeń w postępowaniu upadłościowym przez wierzycieli. Ustawodawca rozszerzając zakres uprawnionych do złożenia wniosku o upadłość konsumencką uderza w wierzycieli, którzy zostają pozbawieni możliwości uzyskania zaspokojenia swoich roszczeń, czego nie wyklucza postępowanie upadłościowe. Wprowadzane zmiany będą skutkowały szkodą po stronie wierzycieli, tak więc w ich interesie jest jak najszybsze podjęcie działań zmierzających do odzyskania przysługujących im wierzytelności, zanim nowelizacja ustawy wejdzie w życie. Biorąc pod uwagę fakt, iż zmiany wejdą w życie w dniu 24 marca 2020 r. jest jeszcze czas, by podjąć skuteczne próby odzyskania wierzytelności. Po wejściu w życie zmian, dłużnicy będący przedsiębiorcami będą korzystać z odformalizowanej formy prowadzenia upadłości, ze szkodą dla wierzycieli.

Autor: Jacek Sroczyński – Radca Prawny, Komplementariusz w Kancelarii Prawnej WEC Sroczyński i Wspólnicy Sp. k.